Narodziny Obserwatorów w Działaniu

Obserwację rosyjskich wyborów w ramach projektu „Obserwatorzy w Działaniu” zainspirował autorski program video obserwacji wyborów prezydenckich w Rosji, którą 18 marca 2018 r., z inicjatywy Mateusza Bajka, Macieja Zaniewicza i Karola Bijosia, przeprowadziło zdalnie z Polski 25 wolontariuszy. Następnie w maju 2018 r., na fali sukcesu marcowego projektu, a także mając na uwadze możliwe wsparcie finansowe w ramach konkursów grantowych Forum Społeczeństwa Obywatelskiego UE-Rosja, zrodził się pomysł stworzenia projektu „Obserwatorzy w Działaniu”. Projekt uzyskał akceptację Forum Społeczeństwa Obywatelskiego UE-Rosja w lipcu 2018 r.

  

Zespół projektu „Obserwatorzy w Działaniu” tworzą: Zosia Lutkiewicz, Natasza Aleksandra Skupińska Robert Lech, Mateusz Bajek, Adam Sawicki i Karol Bijoś wraz z partnerami z fundacji ePaństwo oraz Code4Romania.

ADAM SAWICKI

CHAIRMAN OF THE BOARD

Wieloletni pracownik organizacji pozarządowych i niezależny ekspert w tematyce finansowania polityki, monitorowania kampanii wyborczych i zapobiegania korupcji. Był koordynatorem, analitykiem i trenerem w krajowych i międzynarodowych projektach związanych z wyborami, zajmując się m.in. monitoringiem kampanii wyborczych i analizami regulacji prawnych. Pracował również jako analityk w trakcie wyborczych misji obserwacyjnych OBWE/ODIHR. Współzałożyciel Fundacji Odpowiedzialna Polityka.

KAROL BIJOŚ

PROJECT INITIATOR

Członek zarządu Fundacji Odpowiedzialna Polityka. Inicjator i główny koordynator projektu Obserwatorzy w działaniu. Obserwator wyborów zajmujący się analizą społeczno-ekonomiczną obszaru poradzieckiego. Edukator i autor programów szkoleń w zakresie społecznego i międzynarodowego monitoringu wyborczego. Inicjator i koordynator programu Young Election Observers organizowanego przez Forum Młodych Dyplomatów. Były koordynator grupy roboczej w Forum Społeczeństwa Obywatelskiego UE-Rosja. Obserwator długo i krótkoterminowy na misjach ODIHR OBWE oraz współorganizator wizyt studyjnych European Platform for Democratic Elections (EPDE). Absolwent Studium Europy Wschodniej UW.

MATEUSZ BAJEK

KIEROWNIK PROJEKTU WIDEOOBSERWACJI ROSYJSKICH WYBORÓW

Uczestnik kilkunastu międzynarodowych misji obserwacji wyborów, w tym w ramach ODIHR/OBWE. Autor analizy “Jak oszukuje się białoruskich wyborców. Raport polskiego obserwatora”, w której pokazał przykłady stosowania fałszerstw wyborczych na białoruskich wyborach prezydenckich. Inicjator wideoobserwacji rosyjskich wyborów prezydenckich w marcu 2018 r. Absolwent stosunków międzynarodowych oraz międzywydziałowych studiów wschodniosłowiańskich na Uniwersytecie Warszawskim, uczestnik rocznej wymiany studenckiej na Wydziale Stosunków Międzynarodowych Państwowego Uniwestytetu w Petersburgu. Specjalizuje się w analizie statystycznej wyborów oraz w mechanizmach stosowania nieprawidłowości wyborczych i ich wpływu na wyniki wyborów.

OLA NATASZA SKUPIŃSKA

PROJECT COORDINATOR

Zakochana w obserwacjach wyborczych nieprzerwanie od 2015 roku, najbardziej w ich medialnym aspekcie. Przewodnicząca przedstawicielstwa regionalnego Forum Młodych Dyplomatów w Warszawie. Od dwóch lat zawodowo związana z Centrum Stosunków Międzynarodowych oraz Ośrodkiem Dialogu i Analiz THINKTANK. Zaangażowana w działanie III sektora od 2011 roku. Z wykształcenia trochę arabistka, trochę białorutenistka. Absolwentka bezpieczeństwa narodowego na Europejskiej Akademii Dyplomacji.

ROBERT LECH

PROJECT COORDINATOR

Absolwent Wydziału Nauk Ekonomicznych na Uniwersytecie Warszawskich oraz magister studiów biznesowych na SIMI w Kopenhadze. Pracował dla wielu międzynarodowych organizacji (w tym dla Banku Światowego) jako doradca finansowy i menadżer projektów. W latach 1996-2001 współpracował jako election supervisor z misjami OBWE w Bośni i Hercegowinie oraz Kosowie, a w 2002 roku rozpoczął pracę na misjach obserwacji wyborów organizowanych przez OBWE/ODHIR oraz Unię Europejską. Uczestniczył w prawie 30 misjach w Europie, Azji i Afryce. Obecnie szkoli obserwatorów wyborczych w Polsce w ramach treningów Fundacji Solidarności Międzynarodowej, a także prowadzi działalność doradczą i zarządczą dla MŚP w Polsce i za granicą.

ZOSIA LUTKIEWICZ

PROJECT COORDINATOR

Absolwentka europeistyki na Uniwersytecie Edynburskim oraz europejskich studiów interdyscyplinarnych ze specjalnością wschodnią w Kolegium Europejskim w Natolinie. Odbyła staże m.in. w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Ambasadzie RP w Moskwie oraz Open Society Foundations. Uczestniczyła w internetowej obserwacji wyborów w Rosji w ramach projektu Young Election Observers Forum Młodych Dyplomatów. Ukończyła szkolenia dla obserwatorów wyborczych OBWE/ODIHR organizowane przez Fundację Solidarności Międzynarodowej. Na co dzień koordynuje program wsparcia białoruskich organizacji pozarządowych w Fundacji Batorego.

Inicjatywa i finansowanie

Projekt „Obserwatorzy w Działaniu” opiera się na trzech elementach:

  • Szkoleniu obserwatorów oraz obserwacji dnia głosowania wyborów samorządowych w Polsce (październik 2018 r.),
  • szkoleniu wideo-obserwatorów oraz wideo-obserwacji wyborów w Rosji
  • tworzeniu standardów i metodologii wideoobeserwacji wyborów jako nowej formy oceny procesu wyborczego.

Inicjatorem projektu i jego głównym wykonawcą jest Fundacja Odpowiedzialna Polityka, która prowadziła działania, związane z obserwacją wyborów samorządowych w Polsce 21 października 2018 r., we współpracy z Code4Romania oraz Fundacją e-Państwo.

Projekt „Obserwatorzy w Działaniu” jest finansowany przez EU-Russia Civil Society Forum ze środków przyznanych przez Komisję Europejską. Projekt „Obserwatorzy w Działaniu” jest bezpośrednią kontynuacją projektu „Młodzi Obserwatorzy Wyborów” wspieranego przez EU-Russia Civil Society Forum i organizowanego przez Forum Młodych Dyplomatów.

 

Nasi obserwatorzy

Nasze bogactwo – zainteresowani Rosją i wyborami wolontariusze

Sukces projektu nie byłby możliwy, gdyby nie zaangażowanie kilkudziesięciu wolontariuszy z całej Polski. W dwóch turach rekrutacji udało nam się przekonać ponad 70 osób, które poświęciły swój wolny czas, by wziąć udział w webinarium. Następnie duża część z nich wzięła udział w obserwacji przebiegu dnia głosowania (niektórzy nawet 10 komisjach wyborczych!) w odległych i mało znanych regionach Rosji.

Nasi wolontariusze to zarówno studenci, pracownicy uczelni wyższych, organizacji pozarządowych czy ośrodków analitycznych. Dla wielu z nich wideo obserwacja rosyjskich wyborów prezydenckich była pierwszym kontaktem z obserwacją wyborów w ogóle, chociaż w niektórych przypadkach byli to doświadczeni obserwatorzy na misjach ODIHR i UE.

Zapytani o motywacje, wolontariusze najczęściej wskazywali możliwość lepszego poznania Rosji czy innowacyjność wideo obserwacji. Aby przekonać się o tym, jakie były reakcje obserwatorów po obejrzeniu nagrań z rosyjskich komisji wyborczych, zachęcamy was do przeczytania ich wypowiedzi, które zamieszczamy pod każdą z analizowanych przez nas komisji.

Nie pierwszy projekt

„Obserwatorzy w Działaniu” to nie pierwszy projekt, w ramach którego odkrywamy wyborcze nieprawidłowości

Idea obserwacji rosyjskich wyborów w ramach projektu „Obserwatorzy w Działaniu” narodziła się dzięki doświadczeniu, które zdobyliśmy, obserwując wybory do Dumy Państwowej we wrześniu 2016 r. oraz te same wybory prezydenckie w Rosji w marcu 2018 r. W przypadku wyborów z 2016 r. zdecydowaliśmy się na obserwację przestrzeni mediów społecznościowych. W 2018 r. zmieniliśmy metodologię. W dniu wyborów prezydenckich w Rosji na żywo przez 12 godzin, 25 polskich wolontariuszy obserwowało pracę 11 komisji wyborczych w 3 rosyjskich regionach (Republika Kabardo-Bałkaria, Republika Tatarstan oraz obwód penzeński).

Co odkryliśmy? W 6 z 11 komisji wyborczych, które obserwowaliśmy, oficjalna liczba wyborców, którzy oddali swoje głosy, była o 4000 większa od rzeczywistej, policzonej przez nas! Musimy jednak przyznać, że 5 naszych komisji było uczciwych. Wyniki naszych obserwacji posłużyły do zmontowania pierwszego dosyć poglądowego filmiku: Russian Presidential Election - PEC 240 Kabardino-Balkaria summary.

Wyniki całej akcji, organizowanej przez Fundację Odpowiedzialna Polityka i Eastbook.eu, okazały się na tyle ciekawe, że materiał na ten temat można było przeczytać w 5 językach. W języku angielskim na portalu Vsquare, w języku polskim na portalu Newsweek Polska, w języku czeskim na portalu investigace.cz i w języku węgierskim na portalu Atlaszto. Nasz tekst spodobał się na tyle, że trafił również do rosyjskiej sieci na forum dla tłumaczy Ursa-TM.